آندومتریوز چیست؟

آندومتریوز چیست؟

آندومتریوز یک بیماری پیچیده و مربوط به سیستم ایمنی و یا هورمونی است که دختران و زنان را در سنین باروری گرفتار می کند.

نام این بیماری از واژه “آندومتر” یعنی بافتی که سطح داخلی رحم را می پوشاند و هر ماه در دوره قاعدگی ساخته شده و ریزش می کند، گرفته شده است.

در آندومتریوز یا به اختصار”آندو” بافتی شبیه آندومتر در مناطق دیگر بدن در خارج از رحم یافت می شود.

در این مناطق بافت آندومتریال به آنچه که به نام های ندول ها، تومورها، لزیون ها، کاشته ها، یا ضایعات نامیده می شود، تبدیل می گردد.

این ضایعات می توانند باعث درد، نازایی و مشکلات دیگر شوند. شایع ترین مکان های ضایعات آندومتریال در شکم می باشند.

که تخمدان ها، لوله های رحمی، لیگامانهای محافظت کننده رحم، فاصله بین واژن ورکتوم، سطح خارجی رحم و پوشش داخلی حفره لگن را درگیر می سازند.

گاهی اوقات، ضایعات در اسکارهای جراحی شکم، روی روده ها یا در رکتوم، روی مثانه، واژن، گردن رحم و فرج یافت می شود.

این ضایعات در خارج از محفظه شکم یعنی در ریه، بازو، ران و دیگر مناطق نیز پیدا شده اند ولی این ها خیلی معمول نیستند.

اگر چه نسبتاً نادر است ولی امکان دارد که آندو سرطانی هم باشد.

بیماری آندومتریوز در ایران، به عنوان یک بیماری ناشناخته محسوب می شود. همچنین برای درمان بیماری آندومتریوز درمانی مشخص و مراکز درمانی زیادی برای آن وجود ندارد.

به طور کلی تعداد مراکزی که روی بیماری آندومتریوز تحقیق می‌کنند و مطلع‌اند که چطور باید درمان شود متاسفانه بسیار کم و محدود است. به طور کلی و عموما برای درمان بیماری آندومتریوز نیازمند به یک گروه متخصص درمانی شامل پزشک زنان،جراح، پزشک ارولوژ و روانپزشک هستیم.

نسبت به شدت و شرایط این بیماری از شیوه‌های درمانی گوناگونی مثل هورمون درمانی،رژیم درمانی و جراحی استفاده می‌گردد.

بیماری آندومتریوز زمانی بروز پیدا می‌ کند که غدد آندومتریال و بستره رحم در بیرون از رحم رشد کنند.

لگن جزو فراگیر‌ترین قسمت در بدن برای بروز آندومتریوز است.

در این حالت، مخاط رحم فعالیت زیادی داشته و در بیرون از محل اصلی تشکیل می‌شود.

بافت آندومتریوز در تمام بافت‌های بدن به غیر‌ از طحال می‌تواند تولید شود، در قسمت تحتانی بدن در ناحیه تخمدان‌ها بیشتر از سایر اندام‌ها به‌وجود می‌آیند.

عوارض آندومتریوز

تحقیقات اخیر نشان داده که دختران و زنان مبتلا به بیماری آندومتریوز، ریسک بالاتری برای ابتلا به سرطان دارند به ویژه سرطان های سینه و تخمدان و ملانوما.

این دلیل و نیز طبیعت آندو که در بسیاری از موارد مختل کننده زندگی است، باعث می شود که دختران و زنان از علایم آن غافل نشوند.

همانند پوشش داخلی رحم، ضایعات آندومتریال معمولاً به هورمون های دوره قاعدگی پاسخ می دهند. هر ماه بافت ساخته شده ریزش پیدا کرده و باعث خونریزی می شود.

به هر حال، بر خلاف آندومتر، بافت آندومتریال خارج رحمی راهی برای خروج از بدن ندارد و نتیجه آن خونریزی داخلی، فساد خون و ریزش بافت از ضایعات آندومتریال، تورم مناطق اطراف و تشکیل بافت اسکار است.

دیگر عوارض، بسته به نوع منطقه ضایعات می توانند بصورت پارگی ضایعات (که می تواند منجر به گسترش آندومتریوز به مناطق جدید شود) تشکیل چسبندگی ها، خونریزی روده یا انسداد (اگر ضایعات درون یا نزدیک روده ها باشند) تداخل در عمل مثانه (اگر ضایعات روی مثانه یا داخل آن باشند) و دیگر مشکلات باشند.

علائم آندومتریوز

به نظر می رسد که علایم با گذشت زمان بدتر شوند در حالیکه در برخی امکان ایجاد سرطان در بیماری آندومتریوز بسیار کم است.

در صورتی که بیمار در تخمدان کیست شکلاتی داشته باشد در اینصورت باید حتما باید مطمئن شد که سرطانی نباشد تا مراحل درمان را آغاز کرد.

در اغلب مواقع اگر اندومتریوز در لگن ایجاد شده باشد، نسبت به دیگر نواحی بدن درد کمتری خواهد داشت، اما نمی‌توان با قطعیت این مسئله را تایید کرد؛ چرا که هر خانمی تجربیات مختلفی از درد ناشی از آندومتریوز را بیان می‌کند.

ناباروری در بیماران مبتلا به بیماری اندومتریوز به این دلیل است که بافت در هر قسمتی که باشد، با بازگشت خون قاعدگی از لوله‌ها به داخل شکم و یا چنانچه از لحاظ ژنتیکی شرایط مناسبی برای رشد آندومتریوز به‌وجود آید، بافت از طریق سلول‌های ایمنی از بین نمی‌روند و رسوب آندومتریوز حاصل می‌گردد.

رشد و خاصیت تهاجمی بافت به صورتی است که با وارد شدن به ناحیه تخمدان می‌ تواند بخش عمده ای از آن را از بین ببرد.

راه دیگر ایجاد ناباروری بوسیله بیماری آندومتریوز نیز آسیبی است که به لوله‌ها وارد می کند. به این حالت که لوله‌ها حرکت موجی لازم را برای انتقال تخمک به داخل رحم را از دست می‌ دهند و با چسبندگی‌ هایی که در آن ایجاد می‌ شود نمی توانند تخمک را از خود رد کنند.

اندومتریوز نه تنها بیماری ناراحت کننده است بلکه ممکن است منجر به نازایی شود. تعداد قابل توجهی از خانم های مبتلا به این بیماری دچار نازایی می شوند.

نکته مهم اینجاست که بعد از اینکه تشخیص به این بیماری داده شد زوجین اقدام به باروری کنند قبل از اینکه مشکل جدی ایجاد شود.

موارد، دوره های بهبود موقت و بازگشت دوباره وجود دارد.

علائم: شایعترین علائم آندو، درد قاعدگی(کرامپ) پیش از پریود و هنگام آن (معمولاً بدتر از کرامپ های قاعدگی نرمال)، درد حین فعالیت جنسی یا پس از آن، نازایی و خونریزی شدید می باشد.

دیگر علائم ممکن است شامل خستگی، حرکات دردناک روده ایی معده ای هنگام پریود، درد پایین کمر حین پریود، اسهال یا یبوست و دیگر ناراحتی های روده ای هنگام پریود است. بسیاری همراه با آندو، اختلالات ایمنی دیگری مانند آلرژی، آسم، اگزما و بیماریهای خاص خود ایمن را هم تجربه کرده اند.

نازایی حدود 30 الی 40 درصد از زنان مبتلا به آندو را گرفتار می کند و با پیشرفت بیماری یک مسئله شایع است.

میزان درد لزوماً با وسعت یا اندازه ضایعات در ارتباط نیست، ضایعات کوچک در تولید پروستاگلاندین ها فعالترند که ممکن است توجیه کننده شدت علائم در بیماران دارای کاشته های کوچک باشد.

پروستاگلاندین ها موادی هستند که در بدن تولید شده و درگیر اعمال گوناگون هستند و چنین تصور می شود که بسیاری از علائم آندو را ایجاد می کنند.

تئوری هایی درباره علت آندو: علت آندو شناخته نشده است ولی چند تعداد تئوری تا بحال پیشنهاد شده است: یک تئوری بنام قاعدگی برگشت کننده یا تئوری مهاجرت از راه لوله های رحمی میباشد.

که هنگام قاعدگی مقداری از بافت های موجود در خون قاعدگی از میان لوله های رحمی برگشت نموده داخل حفره شکم کاشته شده و رشد می کنند.

عده ای از صاحب نظران عقیده دارند که همه زنانی که برگشت بافت موجود در خون پرقاعدگی را تجربه می کنند، یک مشکل سیستم ایمنی و یا مشکل هورمونی باعث می شود که این بافت ریشه دوانیده و رشد نماید.

در تئوری دیگر چنین بیان می شود که بافت آندومتریال از رحم به دیگر بخش های بدن از راه لنف یا خون گسترش می یابد.

یک تئوری ژنتیکی هم می گوید که در خانواده های خاص ممکن است فاکتورهای مستعد کننده برای این بیماری وجود داشته باشد.

تحقیقات انجام شده توسط انجمن از سال ۱۹۹۲ نشان داده که سموم محیطی مثل دیوکسین که در بدن همانند هورمون ها عمل می کنند و به سیستم ایمنی آسیب می رسانند، باعث آندو در حیوانات می شوند.

در تئوری دیگر بیان می شود که بقایای بافت دوران جنینی ممکن است بعداً به آندو گسترش یابد.

یا اینکه برخی بافت های بالغ، توانایی خود را که در مرحله جنینی داشته اند را حفظ کرده و تحت شرایطی خاص به بافت های تولید مثلی تغییر شکل دهند.

بیماری آندومتریوز را می توان هم در خانم هایی که هم دارای فرزند هستند و هم ان هایی که تا به حال بچه دار نشده اند مشاهده کرد.

این بیماری در سن نوجوانی و جوانی آغاز می شود و بعد از گدشت چند سال خود را نشان می دهد.پیوند حین جراحی در موردی به عنوان یک علت آندو بیان می شود که آندو در اسکارهای جراحی شکم یافت گردد، اگر چه در چنین اسکارهایی، آندو زمانی وجود دارد که امکان کاشتن تصادفی مستقیم بعید بوده است.

تشخیص آندومتریوز

تشخیص آندو معمولاً قطعی نیست مگر آنکه بوسیله لاپاراسکوپی ثابت شود.

 لاپاراسکوپی یک روش جراحی است که تحت بیهوشی عمومی انجام می گیرد و شکم بیمار توسط گاز دی اکسید کربن متسع می شود تا امکان بررسی رات تر ارگان ها توسط لاپاراسکوپ (یک لوله با نوری داخل آن) که از طریق یک شکاف کوچک در شکم قرار داده می شود، وجود داشته باشد.

با حرکت دادن لاپاراسکوپ گرداگرد شکم، جراح می تواند وضعیت ارگان های شکمی را چک کرده و کاشته های آندومتریال را مشاهده نماید، اگر دقت به خرج دهد.

گاهی یک پزشک با معاینه لگنی می تواند کاشته های آندومتریال را تشخیص دهد و علائم اغلب وجود آندو را آشکار می سازند. ولی کار شایسته ای نیست که بدون اثبات توسط لاپاراسکوپ به درمان آندو پرداخت (برای مثال سرطان تخمدان برخی مواقع علائمی مانند آندو دارد.)

لاپاراسکوپی همچنین محل، وسعت و اندازه ضایعات را نشان می دهد و می تواند به پزشک و بیمار در تصمیم گیری آگاهانه و بلند مدت در مورد درمان و حاملگی کمک کند.

در لاپاراسکوپی بزرگ نمایی خوبی وجود دارد و نور مناسبی که طی انجام لاپاراسکوپی در محدوده مورد نظر ایجاد می‌شود پزشک را در تشخیص و درمان این بیماری کمک کند.

آندومتریوز ممکن است خود را با کیست، ضایعات عمیق و درد شدید در بیمار نشان دهد.

درمان آندومتریوز

درمان: با گذشت سالها، درمان آندومتریوز گوناگون شده ولی هنوز درمان مطمئنی پیدا نشده است.

برداشتن رحم و تخمدان به عنوان یک درمان قطعی در نظر گرفته می شود.

ولی تحقیقات انجمن و دیگر محققان میزان بالایی از ادامه بیماری یا بازگشت دوباره را نشان داده است و به این دلیل زنان نیاز به داشتن آگاهی به مراحلی دارند که برای محافظت از خود باید آنها را اجرا نمایند.

اندومتريوز به علت چسبندگي‌هاي شديدي كه ايجاد مي‌كند سخت ترين عمل حفره لگني مي‌باشد ذخيره تخمدان در اندومتريوز كاهش مي‌يابد. بنابراين بنا به تصميم پزشك در مورد ناباروري بهتراست بيمار از روش هاي كمك باروري استفاده نمايد.

معمولاً برای تسکین دردهای آندومتریوز، مسکن ها تجویز می شوند: (خوراکی مانند ایبوپروفن و موضعی مانند شیاف ها).

درمان با هورمونها با هدف توقف تخمک گذاری برای هر مدت ممکن انجام می شود. و می تواند آندو را گاهی طی دوره درمان و گاهی برای ماه ها یا سالها به خاموشی ببرد. درمان های مورمونی شامل قرص های جلوگیری، داروهای پروژسترونی مانند مدروکسی پروژسترون، یک مشتق تستوسترون بنام دانازول و آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین مانند لوپرولاید می باشند.

عوارض جانبی برای برخی زنان در همه انواع درمان های هورمونی مشکل آفرین است.

از آنجا که حاملگی اغلب موجب بهبودی و تخفیف موقتی علائم می شود و نیز چون اعتقاد بر این است که هر چه بیماری بیشتر طول بکشد احتمال نازایی بیشتر است،به زنان مبتلا به آندو اغلب توصیه می شود که حاملگی را عقب نیندازند.

از سوی دیگر، مشکلات زیادی هم در مورد تجویز حاملگی برای درمان آندو وجود دارد.

یکی اینکه خانمی ممکن است هنوز تصمیم به بچه دار شدن که یکی از مهمترین تصمیم های زندگی است، نگرفته باشد. او ممکن است فاقد عناصر ضروری (همسر، تمکین مالی و…) برای بچه دار شدن و پرورش بچه و یا ممکن است اصلاً نازا باشد.

فاکتورهای دیگر نیز ممکن است تصمیم به حاملگی را مشکل تر سازند. خانم های مبتلا به آندو ممکن است میزان بالاتری از حاملگی ها و زایمان های مشکل تری نیز دارند.

تحقیقات همچنین ارتباط فامیلی در آندو را نشان داده است، در نتیجه خطر ابتلا به آندو در فرزند خانم مبتلا به این بیماری بیشتر است.

جراحی سنتی چه بصورت جراحی شکمی و چه از راه لاپاراسکوپ بصورت برداشتن یا تخریب ضایعات انجام می شود و می تواند باعث فرونشاندن علائم شده و باعث شود.

بهتر است قبل از جراحی بیمار باید یک شب قبل از انجام جراحی بستری شود. داروهایی را به منظور پاک سازی روده مصرف نماید تا نفخ روده کاهش یابد.

هشت ساعت بعد از عمل بیمار می‌تواند نوشیدن مایعات سبک را شروع، سپس اقدام به راه رفتن نماید. که در برخی موارد حاملگی اتفاق افتد. همانند دیگر درمان ها، به هر حال عود بیماری شایع است.

جراحی از راه لاپاراسکوپ به سرعت جانشین جراحی بزرگ شکمی باز، شده است. در جراحی با لاپاراسکوپ، جراحی با استفاده از لیزر، وسایل الکتریکی یا وسایل ظریف جراحی انجام می شود.

جراحی کامل که بوسیله برداشتن رحم و برداشتن همه ضایعات و نیز تخمدان (برای جلوگیری از تحریک هورمونی بیشتر) انجام می شود. در مواردی که بیماری دردسر ساز و بسیار طولانی باشد ضروری خواهد بود.

اگر چه بررسی های اندکی در خانم های یائسه انجام گرفته ولی عقیده بر این است که یائسگی، فعالیت آندوی خفیف یا متوسط را پایان دهد. حتی پس از جراحی کامل یا مونوپوز، به هر حال یک مورد شدید از آندو می تواند بوسیله استروژن درمانی یا ادامه تولید هورمون دوباره فعال شود. برخی صاحب نظران پیشنهاد می کنند که پس از برداشتن رحم و تخمدان ها، برای مدت کوتاهی هیچ نوع استروژنی داده نشود.

به طور کلی ممکن است که با انجام جراحی درد ناشی از بیماری آندومتربوز در شما بهبود پیدا کند اما ممکن است حدود ۴۰ تا ۸۰ درصد افرد بعد از انجام جراحی مجدد درد را احساس کنند. در موارد شدید آندومتریوز، جراحی برای خارج کردن رحم و تخمدان باید انجام گیرد. اما در این موارد هیسترکتومی به تنهایی کافی نیست، استروژن می‌تواند آندومتریوز باقیمانده را تحریک کند و درد نیز باقی بماند.

بعد از هیسترکتومی، بارداری ممکن نیست. هیسترکتومی برای درمان این بیماری بسیار مفید است. به دلیل ضعیف شدن رباط ها و بافت های رحم، گاهی اوقات رحم ممکن است به داخل واژن بیفتد، وضعیتی که به نام افتادگی رحم شناخته می شود.

این وضعیت می تواند باعث مشکلات حرکت روده، بی اختیاری ادرار یا فشار شدید لگن گردد.

هیسترکتومی معمولا برای درمان این بیماری انجام می شود. برای همین و در نتیجه می توان گفت که مصرف قرص های که به منظور کنترل بارداری هستند به شدت پیشنهاد می شود.

درمان های جانشین دیگر شامل رهیافت های تغذیه ای، ایمونوتراپی، طب سنتی چین، تکنیک های کنترل آلرژی و دیگر درمانهاست که توسط برخی مبتلایان به آندومتریوز میشود.

بهترین دکتر زنان در سعادت آباد

دکتر الهام پور مطرود به عنوان بهترین دکتر نازایی در تهران شناخته شده است.

چرا که در تمام زمینه هایی نظیر نازایی، زنان و زایمان ، لاپاروسکوپی، آندومتریوز، هیستروسکوپی و هیسترکتومی مهارت و تخصص بسیار بالایی دارد.

و می تواند تمامی مشکلاتی که شامل نازایی و تمامی مسائلی نظیر که مربوط به زنان می شود را به نحو احسنت برطرف نماید.

اگر شما هم جزو افرادی هستید که برای انجام آزمایش ها و مراقبت‌های خاص دوران بارداری و یا درمان بسیاری از مشکلات رایج زنانه دنبال پزشک متخصص با تجربه می گردید.

در این حالت دکتر الهام پورمطرود می‌تواند بهترین انتخاب برای درمان باشد. شما به راحتی می توانید به وب سایت دکتر الهام پور مطرود جهت نوبت دهی با شماره تماس موجود در سایت جهت نوبت دهی مراجعه نمایید.

———————————————————–

راه های ارتباطی با دکتر الهام پور مطرود

پیج اینستاگرام دکتر الهام پور مطرود

کانال آپارات دکتر الهام پور مطرود

کانال نماشا دکتر الهام پور مطرود

———————————————————–